به گزارش ايسنا؛ پریسا مقتدی، مدیر مجموعه تئاترشهر از آخرین وضعیت تعمیرات و بازسازی سالن‌های این مجموعه و وضعیت شوراهای آن سخن گفت.
او همچنین چند برنامه‌ی نمایشی سالن‌های این مجموعه را که به طور قطعی مشخص هستند تشریح کرد که متن کامل این گفتوگو را در ادامه می‌خوانید:
- ابتدا از وضعیت تعمیرات سالن‌های تئاترشهر بگویید که در چه مرحله‌ای هستند و سالن اصلی قرار است چه زمانی بازسازی شود؟
این طور که دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اطلاع رسانی کرده قرار است در سال جدید و پس از پایان اجرای آقای آییش (نمایش چمدان) بازسازی سالن اصلی شروع شود، البته اخیرا آقای کاراندیش گفته‌اند که تا زمان تخصیص بودجه و تا خرید تسهیلات و وسایل خارجی مورد نیاز، کار شروع نمی‌شود که شخصا بابت این قضیه خوشحال هستم و بابت آن تشکر هم می‌کنم، چون تجربه سالن‌های دیگر نشان داد این کار، شکل اصولی‌تری برای بازسازی است؛ به همین دلیل ممکن است پس از پایان اجرای نمایش «چمدان» یک دوره‌ی اجرایی دیگر هم در سالن اصلی داشته باشیم.
- برای این سالن برآورد هزینه و مطالعات بازسازی انجام شده است؟
بخشی از مطالعات در سال 94 توسط شرکت مهندسی مشاور که به پروژه پیوست انجام شد ولی به دلیل مشکلات دیگری که در بخش بودجه پیش آمد ادامه‌ی آن مسکوت ماند. به نظرم اطلاع دقیق‌تر را باید از دفتر مطالعات طرح‌ها و توسعه و سرپرست آن آقای معمار گرفت. با این حال آنچه می‌دانم این است که بخشی از مطالعات و برآورد هزینه‌ها انجام شده است.
- قرار است ادامه بازسازی با همان شرکت قبلی انجام شود؟
فکر می‌کنم به عنوان پیمانکار بله، همان شرکت حضور دارد ولی یک شرکت مهندسی مشاور هم به پروژه اضافه شده و همکاری خواهد داشت.
- با توجه به نامشخص بودن زمان بازسازی، برنامه اجرایی سالن‌ها چطور تنظیم شده؟ الان فقط برنامه سالن قشقایی به طور کامل مشخص است؟
هم قشقایی و هم سایه برنامه مشخصی برای سال آینده دارند که قبلا توسط شورای هنری سالن‌ها اعلام شده است. البته اول این نکته را یادآوری کنم که وقتی سال 93 به تئاترشهر آمدم، با مشاوره و نظر مدیر قبلی مجموعه یعنی آقای اتابک نادری و نیز مدیرکل وقت هنرهای نمایشی، تصمیم بر این شد که برخی نمایش‌های تولید شده در جشنواره فجر در شش‌ماه اول سال به صحنه بروند و در شش ماه دوم سعی کردیم پس از انتصاب اعضای شورا، کار را براساس تصمیم‌گیری شوراها دنبال کنیم که اجرای آن‌ها تا امسال ادامه پیدا کرده است.
این اتفاق هم به این دلیل بود که سالن سایه را از مهرماه امسال توانستیم وارد چرخه اجرا کنیم و سالن قشقایی نیز از جشنواره فجر به سالن‌های آماده اضافه شد؛ بنابراین تصمیماتی که اعضای شورا برای سال 94 گرفتند بنا به تاخیری که پیش آمد نیز با تاخیر اجرایی می‌شود؛ یعنی تا نیمه سال 95 برای سالن سایه و نیز تا پایان سال 95 برای سالن قشقایی برنامه مشخص داریم.
نکته دیگر این است که طبق صحبت‌هایی که با مهندس شفیعی، مدیرکل محترم هنرهای نمایشی شده، قرار بر این است که در شش ماه ابتدایی سال آینده به بخشی از نمایش‌های تولید شده برای جشنواره در تئاترشهر امکان اجرا بدهیم. در این راستا به تعدادی از نمایش‌های جشنواره فرصت اجرا خواهیم داد تا نیمه دوم سال که شوراهای سالن‌ها دوباره احیا شوند و برنامه‌ریزی جدید صورت بگیرد.
- پس قطعا قرار است شوراهای جدیدی انتخاب شوند؟
از آنجا که برخی اعضای شوراها از میانه کار همکاری خود با شورا را قطع کردند و برخی دیگر را هم اطلاع دارم که تمایل به بازگشت به حوزه‌ی اجرایی دارند و می‌خواهند نمایشی را به صحنه ببرند، نیازمند این هستیم تا شوراها احیا شوند. طراحی این کار را در شش ماهه اول سال آینده انجام می‌دهیم، اما برنامه‌ریزی اجرای سالن‌ها در نیمه دوم سال 95 اجرایی می‌شود و فرصت‌های اجرا در شش ماه اول سال در بیشتر موارد به آثار جشنواره فجر اختصاص می‌یابد.
- بنابراین امکان این نیست که انتخاب‌های شش ماه اول سال را هم شوراها برعهده داشته باشند؟
در این مدت قرار است پیشنهادهای دبیر جشنواره تئاتر فجرجهت اجرا بررسی شود که ممکن است الزاما جزو انتخاب‌های شوراها نباشد، به همین دلیل در شرایط فعلی ماه‌های ابتدایی سال به نمایش‌های تولیدی از جشنواره اختصاص یافته‌اند.
در این مدت ممکن است نمایش‌هایی براساس صلاحدید و انتخاب مدیران به صحنه برود یا اصطلاحا انتخاب‌ها مدیریتی باشد؟
من این طور تصور نمی‌کنم ، اما به هر حال یک واقعیتی را باید بپذیریم و آن هم این است که نمایش‌هایی که برای جشنواره تئاتر فجر تولید می‌شوند به مکانی برای ارائه نیاز دارند. البته حرفم به این معنی نیست که همه آن‌ها لزوما باید اجرای عمومی شوند یا قرار است تمام آن‌ها در تئاترشهر اجرا شوند، چون تاکید یا وعده‌ای بر اجرایی شدن تمام آن‌ها در آیین نامه جشنواره فجر داده نشده است؛ با این حال همه‌ی ما به عنوان عضوی از خانواده‌ی تئاتر می‌دانیم که پروسه‌ی تولید یک نمایش چقدر هزینه‌بر، سخت و جان‌فرسا است پس وقتی یک پروژه نیمه‌تمام می‌ماند، گویی باری روی دوش کارگردان و گروهش باقی مانده است و من خوشحال می‌شوم که عاملی برای برداشتن بخشی از این بار باشم، اما این باز هم به این مفهوم نیست که تمام کارهای تولید شده با هر سطح کیفی در تئاترشهر اجرا شوند.
- این شوراها قرار است به همان شکل سابقه انتخاب شوند و کار را ادامه دهند؟
ممکن است در پروسه‌ی انتخاب و شیوه‌ی کار یک بازنگری صورت گیرد، چون امسال تجربه‌ای بدست آوردیم که از آن استفاده خواهیم کرد، اما آنچه مشخص است این است که عقیده و نگاه فردی در شوراها ملاک نخواهد بود، ضمن اینکه سیاست اداره کل هنرهای نمایشی و معاونت هنری نیز براساس شورایی عمل کردن است.
- اعضای شورا را هم با مشورت آن‌ها انتخاب می‌کنید؟
اساسا این نگاه مشورتی در انتخاب اعضا هم وجود خواهد داشت، یعنی اعضای دوره‌ی قبل را هم که انتخاب کردم و آقای طاهری مدیرکل وقت اداره هنرهای نمایشی بود اسامی انتخاب شده را به نظر ایشان رساندم. البته ممکن است در طول کار اختلاف نظر پیش آید و این خود یکی از حرکت‌هایی است که در آن تمرین دمکراسی انجام می‌دهیم.
هرچند این شیوه‌ی کار در تئاتر کمتر امتحان شده و ممکن است در ابتدا به نظر هنرمندان و شاید برخی مدیران خیلی ثمربخش نباشد و اعتراف می‌کنم تجربه‌ی امسال در موضوع شوراهای هنری به دلیل جمع آوری رای عمومی و به اشتراک رسیدن آرا واقعا تجربه‌ی بسیار سختی بود، به همین دلیل معتقدم همه باید اینقدر چنین کاری را تمرین کنیم تا نهادینه شود.
- حالا اگر سال آینده برای هر کدام از سالن‌ها، شورایی تعیین شد که نظری مخالف با برنامه‌ی اجرا شده‌ی امسال داشتند آن وقت تکلیف چیست؟ نظر مدیریتی خودتان را اعمال می‌کنید تا کارها مثل قبل ادامه یابد؟
اول این را بگویم که سالن قشقایی تا پایان سال 95 و سالن سایه تا نیمه سال موظف به اجرای همان برنامه‌ی امسال هستند، چون تا وقتی برنامه تدوین شده انجام نشود اصلا چیزی قابل محک زدن نیست، نکته بعدی اینکه، شورا یعنی گفتوگو و تبادل‌نظر، یعنی اینکه در یک جا اصلاح گذشته صورت گیرد و در جایی دیگر حرکت به سوی پیشرفت و نقطه‌ای بالاتر اتفاق بیفتد. امسال در شوراهای هنری تئاترشهرهرچند کار سخت بود، ولی به این " تبادل نظر" رسیدیم. اگرچه برخی تاب نیاوردند و از این قطار پیاده شدند و گاهی هم پیش می‌آمد که نظرات اعضا با نظر شخصی من به عنوان مدیر مجموعه مخالف بود و تلاش کردم به دنبال این نباشم که صرفا نظر خودم را تحمیل کنم.
- با این حال برای سالنی مثل سایه که اجرای کارهای اقتباسی در آن تعیین شده است، اگر گروه دیگری نظر مخالف داشته باشد تا چه حد این اعمال شیوه‌ی جدید می‌تواند درست باشد؟
این‌ها به هر حال باید تجربه وعمل شوند، به مرحله‌ی اجرا برسند و بررسی شوند تا بعد تصمیم‌گیری کنیم. مثلا آنچه در قشقایی اعمال خواهد شد نوعی تجربه است که در گروه‌هایی از نوعی تئاتر صورت گرفته ولی در یک جا تجمیع نشده است. البته برخی معتقدند تئاترشهر جای چنین کاری نیست ولی من این نظر را ندارم. ما در حال برداشتن قدم‌های اول اتفاقی هستیم که یک تعداد کارگردان و گروه تئاتری در خود ایران هم آن را تجربه کرده‌اند. ضمن اینکه به هرحال هرچیزی باید یک روزی شروع شود در این بین هم ممکن است برخی دوستان بگویند جایش در تئاترشهر یا سالن قشقایی نیست اما من و همکارانم چنین نظری نداریم.
این را هم اضافه کنم به چرایی مخالفت عده‌ای برای پیگیری انجام این برنامه‌ها در تئاترشهر که به نظر می‌رسد تعریف ما از مطالعات اجرایی با تعریف دوستان فرق دارد و برخی از آن‌ها به طور مستقیم در جریان جزییات پروژه و به طور مشخص فراخوان سالن قشقایی قرار نگرفته‌اند بلکه از دیگران فقط چیزهای را شنیده‌اند، به همین دلیل در این مدل اطلاع کسب کردن گاهی تعریف یا اصلا واژه " اجرایی" در برنامه‌های سالن قشقایی گم شده و فقط مساله "مطالعات" مطرح شده است درنتیجه می‌گویند این کارها دانشجویی و مطالعاتی است در حالی که برنامه‌ی ما مطالعات در جهت اجرای نمایش و برنامه ریزی بوده است.
- جدا از این برنامه‌هایی که می‌گویید یک روزی باید شروع شوند و مشخص هم نیست در نهایت چه نتیجه‌ای دارند و چه بازخوردی خواهند داشت، در ماه‌های اخیر نمایش‌هایی در تئاتر شهر اجرا شده‌اند که به دلیل کیفیت کار و میزان استقبال تماشاگر با انتقادهایی روبرو بودهاند تا آنجا که برخی معتقدند جایی که روزی، آرزوی وارد شدن به آن را داشتند الان دیگر ارج و قرب سابق را ندارد. این انتقادها را چقدر وارد می‌دانید؟
به طور جد این موضوع را رد می‌کنم که کارگردانی در تئاترشهر کار کرده باشد که سابقه‌ی کاری قابل توجهی نداشته باشد و تنها جایی که این اتفاق ممکن است رخ دهد پلاتو اجرا است، چون در آنجا به سمتی می‌رویم که اجرای عمومی نداشته باشیم و فقط show case داشته باشیم تا از این طریق افراد جدیدی به خانواده تئاتر معرفی شوند.
با این حال این را هم تاکید می‌کنم که در دو سال مدیریتم نمایش‌های خیلی کمی بودند که تعداد تماشاگران مهمانش بیشتر باشد، چون معتقد نیستم که اگر سالنی خالی بود با مهمان پر شود و بهتر است گروه بتواند دلیل عدم ارتباط مخاطب با اثر خود را آسیب‌شناسی کند؛ خلاف این اعتقاد فقط در یکی دو مورد رخ داده که معادله‌ی ارتباط با کارگردان آن قدر سخت و پر سوء تفاهم بوده که به همکارانم گفته‌ام بیشتر از تمام توان خود در کنار گروه نمایشی باشند.
- نمایش‌هایی که اخیرا در تئاترشهر اجرا شده و می‌شوند و تماشاگر کمی دارند در کدام معادله جای می‌گیرند؟
همانطور که خودتان مطلع هستید با توجه به افزایش تعداد سالن‌های خصوصی و اجرای روزانه بیش از صد نمایش در تهران با بحران جدیدی به نام بحران تماشاگر روبرو هستیم و هیچ یک از تالار های نمایشی از این قائده مستثنی نیستند اشاره به این موضوع برای روشن شدن وضعیت مخاطب در تمامی تالارهای نمایشی است و مختص تالار خاصی نمی‌باشد. از طرفی دیگر برخی از نمایش‌ها از جشنواره‌های فجر قبل بودهاند که در قالب سهمیه ویژه مدیریت باید اجرا می‌شدند و البته این روند چیزی است که در تمام فستیوال‌های دنیا رخ می‌دهد و آثاری به صلاحدید مدیران اجرا می‌شوند تا نوبت اجرا به تمامی هنرمندان عرصه هنرهای نمایشی برسد و اینگونه گروه‌های مختلف مورد حمایت دولت قرار می‌گیرند.
- پس وقتی چنین تصمیماتی گرفته می‌شود که مربوط به جشنواره‌های قبل بوده و نتیجه‌اش سالن کم تماشاگر است، ممکن است در شش ماه ابتدایی سال آینده هم این اتفاق‌ها تکرار شود؟
به موفقیت گروهای نمایشی جشنواره امسال خوشبینم به این دلیل که جشنواره تئاتر فجر امسال گامی را در جهت حرکت به سوی استانداردهای جهانی برداشت و تعداد کارهای جدید تولیدی برای جشنواره، کمتر از گذشته شد، یعنی بیشتر به سمت افزایش کیفیت واجرای کارهای برگزیده در طول سال رفتند و در نتیجه با آن حجم آثار تولیدی اصلا روبرو نیستیم.
- الان در هرکدام از سالن‌ها چه نمایش‌هایی به طور قطعی اجرا می‌شوند؟
در حال حاضر به دنبال شرایطی هستیم که در نوروز، هم ساکنان تهران و هم میهمانان نوروزی در تعطیلات سال جدید از دیدن تئاتر بی‌نصیب نباشند و برنامه‌هایی را هم برای اجرا در محوطه تئاترشهر درنظر داریم که به زودی اعلام می‌شود. با این حال در سالن اصلی تئاترشهر اجرای نمایش «چمدان» فرهاد آئیش از هشتم فروردین ادامه می‌یابد و بعد از آن چون هنوز زمان بازسازی مشخص نیست احتمال این می‌رود که سراغ کاری از جشنواره‌ی فجر برویم.
در سالن چهارسو نیز قرار است آقای دژاکام از 8 فروردین نمایش «ننه دلاور» را اجرا کند و پس از این نمایش، مسعود دلخواه اجرایی را از جشنواره تئاتر فجر به صحنه خواهد برد. در سالن قشقایی هم اولین کار،مربوط به آقای علی موسویان از جشنواره دو سال قبل است که اثری را در قالب طرح مرکز مطالعات قشقایی تهیه و از سهمیه مدیریتی به اجرا می‌رود. بعد ازآن پروژه آقای میثم عبدی است که از اول اردیبهشت ماه در این سالن انجام می‌شود. البته این را اشاره کنم که اسامی کسانی که در این سالن پروژه خود را اجرا می‌کنند قبلا اعلام شده ولی آقای عبدی جزو هشت الویت دوم بود که پس از انصراف مریم معینی به عنوان اولین گروه از 12 اولویت نخست، جایگزین شد. سالن سایه نیز کار خود را سال آینده با نمایشی از جشنواره دانشجویی به کارگردانی کاوه مهدوی‌فر آغاز می‌کند که او در جشنواره فجر هم اثری را تولید کرده و قرار بود اجرای عموم داشته باشد که این نمایش جایگزین اجرای جشنواره فجر به صحنه می‌رود. در آخر پلاتو اجرا می‌ماند که برای کارگردان‌های خلاقی که تازه قدم‌های اولیه را در حوزه کارگردانی برداشته‌اند طراحی شده است و ابتدا آقای میرزایی کاری را اجرا خواهد کرد که تعدای از اهالی تئاتر برای تماشای آن دعوت می‌شوند.
- و سوال آخر اینکه درباره نمایش «در خواب دیگران» اخیرا صحبت‌هایی مطرح شد که گویا قرار بوده این نمایش به کارگردانی نادر برهانی‌مرند در تئاترشهر اجرا شود. اگر این‌طور بوده چرا به سالن شمس منتقل شده است؟
آقای برهانی مرند از کارگردان های خوب و خوش سابقه تئاتر ما محسوب می‌شوند که سال گذشته با نمایش « مرگ فروشنده » در سالن اصلی تئاتر شهر حضور داشتند و البته درباره نمایش «در خواب دیگران» ، با گروه اجرایی این نمایش جهت اجرا در تاتر شهرصحبت کردیم ، اما گروه نمایشی با توجه به تصمیمات درون گروهی خود تصمیم به اجرا در سالن دیگری گرفتند.
نظر شما